Diyetteyim! Ekmeği kestim.
Diyetteyim! İki öğün yiyorum.
Diyetteyim! Sadece lahana çorbası içiyorum.
Diyetteyim! Hiçbir şey yemiyorum.
Sevgili Diyetseverler, eğer böyle yapıyorsanız, kesinlikle çok yanlış yapıyorsunuz. Biz diyetisyenlerin diyetten kastı kesinlikle bu değil. Diyetin ne olduğunu anlatmadan önce ne olmadığından bahsetmek istiyorum. Diyet, amacı size kilo verdirmek olan beslenme planı değildir. Diyetin amacı, bireyin beslenmesindeki yanlışların ve eksikliklerin düzeltilerek, bireye sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırılmasıdır. Bunun bir sonucu olarak da birey kilo kaybeder ve geri almaz.
Kilo vermek kolaydır. Yanlış olan diyet uygulamaları ile de kilo verilebilir. Ancak bu uygulamalarda diyet sonlandırıldıktan sonra yeniden kilo kazanımı kaçınılmaz olacaktır. Bununla birlikte bu yanlış uygulamalar ile sağlığınızı ciddi şekilde tehlikeye atarsınız.
Herhangi bir hastalık durumunda nasıl doğru ilaca ihtiyacınız varsa, aynı durum beslenme için de geçerlidir. Yanlış beslenme (hatalı diyet uygulamaları) sizi hasta eder. Bir diyetin size kilo verdiriyor olması onun sağlığınız için iyi olduğu anlamını taşımaz. Lütfen bilimsel dayanağı olmayan, bazı besinleri şiddetle yasaklayarak sizi tek besine ya da tek yönlü beslenmeye yönlendiren, bir anda çok fazla kilo kaybettirmeyi vaat eden diyetleri yaparak, sağlığınızdan olmayın. Unutmayın ki sağlıklı veya sağlıksız besin yoktur, ancak iyi veya kötü diyetler vardır. Bütün besinler sağlıklı bir diyetle uyumlu olabilir. Dünya Sağlık Örgütü çok kısa sürede istenmeyen ağırlıkları kaybetme ümidiyle yapılan diyetlerin aksine, kalıcı olarak fiziksel aktivite ve sağlıklı yeme alışkanlıklarının benimsenmesini önermektedir.
Hangi Diyeti Niçin Yapmamalıyız?
- Tek besin diyetleri
Sadece yoğurt, sadece çorba, sadece elma diyeti… Listeyi çoğaltmak mümkün. Bu diyetler yalnızca tek besin ile beslenerek zayıflamayı vaat ediyorlar. Tüketeceğiniz besine bağlı olarak, kabızlık, bulantı, su kaybı, kan şekerinin düşmesine bağlı olarak halsizlik, baş dönmesi gibi birçok sorunu da beraberlerinde getiriyorlar. Ve bu diyetleri yaparken aslında kilo değil, su kaybediyorsunuz dolayısıyla da diyeti sonlandırmanızla yeniden kilo almaya başlamanız kaçınılmaz oluyor. Ama en kötü etkisi bu değil. Bu diyetler sizin daha sonrasında kilo vermenizi zorlaştırıyor. Eğer bu tarz diyetleri çok sık yaptıysanız, bugün daha az yemenize rağmen kilo veremiyorsanız nedeni bu.
- Popüler diyetler
Karatay, Ducan, İsveç, Hollywood… Burada da listeyi çoğaltmak mümkün. Bu diyetler, diyette karbonhidrat alımının azaltılarak (ekmek, tahıllar, tahıl ürünleri), protein kaynağı besinlerin ise alımının artırılarak kilo kaybını sağlamayı amaçlamaktadır. Ancak bu diyetler uzun vadede etkileri bilinmemektedir. Ayrıca bu diyetler sebze ve meyve tüketimini azalttığı için yetersiz vitamin ve mineral alımına neden olmaktadırlar. Üstelik çok fazla besin grubunu diyetten çıkarılmasına neden oldukları için sürdürülebilir değiller. Bu diyetleri yapan kişilerde kabızlık, ağız kokusu ve ishal durumlarının daha sık yaşandığı, baş ağrılarının, kas kramplarının ve yorgunluğun daha sık olduğu görülmektedir. Bu tarz diyetleri uygulayan kişilerin daha kötü, mutsuz bir ruh hali olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır.
Sizlerden ricam, vücudunuzu sevmeniz. İnternette ya da televizyonda gördüğünüz, arkadaşınızdan duyduğunuz her diyeti uygulayarak ona hoyrat davranmayın. Eğer sağlıklı bir şekilde kilo vermek istiyorsanız, bir diyetisyen kontrolünde, sizin ihtiyaçlarınızı içeren, size özel yazılmış sağlıklı bir diyeti uygulayın ve sağlığınızın el verdiği ölçüde fiziksel aktivite yapın.
Çilek tadında, sağlıklı günler diliyorum!
Uzman Diyetisyen Ece ÇELİK ATALAY